Do urazów żeber, kręgosłupa i głowy przeważnie dochodzi w mechanizmie upadku lub uderzenia. Nie zawsze musi zadziałać duża siła, czasami z pozoru niegroźne potknięcie z lekkim stłuczeniem może okazać się przyczyną powikłań, dlatego nie należy bagatelizować tego typu urazów. Każdy taki uraz należy odpowiednio opatrzyć i skonsultować z ortopedą, a jeżeli sytuacja tego wymaga – wezwać Pogotowie Ratunkowe. W jaki sposób udzielić pierwszą pomoc przy tego rodzaju urazach?
Kto jest narażony na tego typu urazy?
W zasadzie każdy może stać się ofiarą wypadku, jednak to przede wszystkim osoby uprawiające sporty, w tym ekstremalne, a także kierowcy oraz seniorzy są najbardziej narażeni na upadki, przeciążenia i uderzenia. Zwłaszcza zimą dochodzi do zwiększonej liczby urazów ze względu na śliską nawierzchnię, lód i śnieg zalegający na chodnikach, złe warunki na drogach, a także wzmożoną aktywność osób uprawiających zimowe sporty, które należą do kontuzjogennych.
Pierwsza pomoc przy urazie głowy
Urazy głowy należą do bardzo niebezpiecznych. Mózg jest delikatnym organem i łatwo go uszkodzić. Z pozoru lekkie uderzenie może mieć poważne konsekwencje, dlatego nawet niewielki uraz głowy powinien być zbadany przez specjalistę. Jeżeli podczas urazu doszło do krwawienia lub pęknięcia czaszki, ranę należy zabezpieczyć jałową gazą i zabandażować, tworząc ucisk na ranę. Pamiętając jednocześnie, że przy urazie głowy często dochodzi również do urazu kręgosłupa w odcinku szyjnym, więc takiego poszkodowanego należy traktować jako z podejrzeniem urazu kręgosłupa, zwłaszcza gdy nie widzieliśmy mechanizmu urazu.
Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, należy również zabezpieczyć drogi oddechowe poprzez wysunięcie żuchwy do przodu i obserwację funkcji życiowych.
Pierwsza pomoc przy urazie kręgosłupa
W przypadku urazu kręgosłupa najważniejsza jest stabilizacja, aby nie dochodziło do pogłębienia urazu i ucisku lub przerwania rdzenia kręgowego. Trzeba unieruchomić kręgosłup, zwłaszcza odcinek szyjny – kołnierzem ortopedycznym lub utrzymywać ręczną stabilizację. Drożność dróg oddechowych należy wykonać, wysuwając żuchwę do przodu i kontrolować czynności życiowe. Istotne jest też badanie fizykalne, mające na celu wykluczenie innych urazów i ran np. głowy.
Osoba udzielająca pierwszej pomocy powinna utrzymywać stabilizację kręgosłupa aż do momentu przekazania poszkodowanego Zespołowi Ratownictwa Medycznego.
Pierwsza pomoc przy urazie żeber
Do urazu żeber dochodzi na skutek zadziałania energii kinetycznej na klatkę piersiową. Może to być stłuczenie, pęknięcie lub całkowite złamanie. Jest to uraz, który grozi m.in. przebiciem płuca, dlatego nie można go pozostawiać nieopatrzonym. Poszkodowanego należy usadzić w pozycji półsiedzącej, jeżeli to możliwe, a następnie zbadać, czy nie ma otwartych ran, jeżeli są to zabezpieczyć jałowym opatrunkiem. Następnie bandażem elastycznym obandażować klatkę piersiową dookoła tak, aby unieruchomić żebra, ale nie utrudniać zbytnio oddychania. Jeżeli poszkodowany nie może siedzieć lub jest nieprzytomny, należy go położyć w pozycji bezpiecznej na uszkodzonym boku, kontrolować czynności życiowe i oczekiwać na przyjazd ZRM.
Jeżeli chcesz poznać zasady postępowania i pierwszą pomoc przy urazach takich jak złamania kończyn, koniecznie zapoznaj się też z innym naszym artykułem, który poświęciliśmy właśnie na to zagadnienie.
