O pierwszej pomocy i konieczności jej udzielania mówi się dużo, a jednak wciąż za mało. Z niewiedzy, złej interpretacji faktów, a czasami nadinterpretacji rodzą się przekłamania, które z czasem dostają się do szerszej świadomości jako mity i półprawdy. W tym artykule rozprawimy się z kilkoma najczęstszymi mitami o pierwszej pomocy. Chcemy też zaznaczyć, że wiedzę na ten temat należy czerpać ze sprawdzonych źródeł, najlepiej z kursów, a nie z miejskich legend oraz podań.
Mit o pierwszej pomocy 1: Nie dotykaj, bo zaszkodzisz!
To fałszywe stwierdzenie wciąż pokutuje w ludzkiej świadomości, a wynika po części z niewiedzy, po części ze strachu, a po części z nadziei, że ktoś inny przejmie ten obowiązek. Zdarza się, że widząc osobę poszkodowaną, świadkowie odwracają wzrok lub nie pomagają w obawie, że mogą zaszkodzić. Tymczasem należy mieć świadomość, że największym błędem jest nieudzielenie pierwszej pomocy. „Nie dotykaj poszkodowanego, bo można zrobić krzywdę” to prawdopodobnie najbardziej szkodliwy mit.
Mit o pierwszej pomocy 2: Za błędy w pierwszej pomocy grozi kara
Drugim fałszywym poglądem, z którym trzeba raz na zawsze się rozprawić, a który poniekąd wywodzi się z pierwszego, jest to, że za błędne udzielenie pierwszej pomocy grozi jakaś kara. Otóż nie. Udzielając ratunku osobie poszkodowanej, działamy w tzw. stanie wyższej konieczności, na który można powołać się, poświęcając jakieś dobro w celu ratowania innego dobra. Ponadto nawet niewłaściwie udzielenie ratunku jest lepsze niż niezrobienie niczego. Dotyczy to jednak laików. Medycy i osoby współpracujące z Systemem Ratownictwa Medycznego mają w tym zakresie odrębne regulacje prawne.
Mimo wszystko najlepiej jest nie popełniać błędów i wykonywać czynności zgodnie z ustalonymi zasadami, dlatego serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w szkoleniach z pierwszej pomocy.
Mit o pierwszej pomocy 3: Osobie z padaczką trzeba włożyć coś między zęby
Stwierdzenie wynikające jeszcze z dawnych, dawnych czasów, gdy faktycznie zalecano, by osobie z drgawkami wkładać coś (patyk, klucze) między zęby, aby ochronić zęby oraz język. Ten mit jest powielany w wielu filmach (również stosunkowo nowych), więc pokutuje w świadomości społeczeństwa. Na szczęście już coraz więcej osób wie, że tak się nie robi. Osobę z atakiem padaczki lub drgawek należy ułożyć bezpiecznie, podłożyć jej coś pod głowę i chronić głowę przed urazami. Nie można niczego wkładać do ust ani na siłę przytrzymywać i usztywniać. Po prostu trzeba zaczekać, aż epizod minie, a następnie postępować zgodnie z algorytmem ABC.
Mit o pierwszej pomocy 4: „Rączki do góry” podczas zadławienia
Pochodzenie tego mitu jest niejasne, a sama czynność bezsensowna. Nawet nie tyle nic nie daje, co może zaszkodzić. Zamiast unoszenia rąk do góry podczas zadławienia należy zachęcić poszkodowanego do kaszlu, a jeżeli to jest nieskuteczne, wykonać uderzenia między łopatkami oraz jeżeli będzie taka konieczność, uciśnięcia nadbrzusza. Procedura postępowania w zadławieniu została opisana tutaj, a w praktyce można wszystko przećwiczyć na kursach BLS.
Mit o pierwszej pomocy 5: Na oparzenie najlepszy tłuszcz
Postępowanie z oparzeniami i różne „domowe sposoby” to temat rzeka, a w Internecie można znaleźć mnóstwo fałszywych i szkodliwych porad, w tym taką, że miejsce oparzenia należy posmarować tłuszczem. Jest to wierutna bzdura, a postępując w ten sposób, można wyrządzić dużą krzywdę. Szczegółowo na temat pierwszej pomocy w oparzeniach pisaliśmy w artykule Pierwsza pomoc w oparzeniach.
*
To już wszystkie mity na temat udzielania pierwszej pomocy, jakie przygotowaliśmy, choć z pewnością nie wszystkie, jakie istnieją. Mamy nadzieję, że wspólnymi siłami uda się je wyeliminować. Zachęcamy też do zapoznania się z artykułem o mitach na temat defibrylatorów i defibrylacji.
