Nadszedł czas, by w jednym miejscu zgromadzić najważniejsze informacje o podstawowych zabiegach resuscytacyjnych BLS (Basic Life Support) w pigułce. Przedstawiamy pierwszą z dwóch części tego artykułu.
BLS – co to takiego?
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (BLS) to zespół bezprzyrządowych czynności, mających na celu utrzymanie drożności dróg oddechowych oraz podtrzymanie podstawowych czynności życiowych. Algorytm BLS został stworzony dla osób bez wykształcenia medycznego i maksymalnie uproszczony tak, aby jego zapamiętanie było łatwe oraz możliwe do wdrożenia przez świadków zdarzenia.
Łańcuch przeżycia
Wczesne rozpoznanie zatrzymania krążenia oraz wdrożenie czynności ratunkowych to niezwykle istotne elementy łańcucha przeżycia, czyli modelu ukazującego wszystkie czynności niezbędne do skutecznej resuscytacji. Aż 3 z 4 jego ogniw może być przeprowadzone przez osoby bez wykształcenia medycznego.
Ogniwa łańcucha przeżycia:
- Wczesne rozpoznanie i wezwanie pomocy
- Wczesne rozpoczęcie RKO
- Wczesna defibrylacja
- Opieka poresuscytacyjna
Rozpoznanie zatrzymania krążenia
Natychmiastowe rozpoczęcie uciskania klatki piersiowej osoby, u której doszło do zatrzymania krążenia w mechanizmie migotania komór, może zwiększyć szansę na przeżycie nawet trzykrotnie, a wczesna defibrylacja może zapewnić przeżywalność na poziomie 50-70%. Dlatego tak niezwykle istotne jest wczesne rozpoznanie NZK i natychmiastowe podjęcie resuscytacji oraz wezwanie pomocy.
NZK rozpoznaje się na podstawie kluczowych objawów:
- utrata przytomności,
- brak reakcji na bodźce,
- brak prawidłowego oddechu po udrożnieniu dróg oddechowych.
Wezwanie pomocy
Po stwierdzeniu braku oddechu należy niezwłocznie wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego (numer alarmowy 112 lub 999) oraz podjąć czynności resuscytacyjne.
Rozpoczęcie resuscytacji – algorytm BLS krok po kroku
Algorytm BLS to nic innego jak instrukcja udzielania pierwszej pomocy „w pigułce”. Obejmuje kilka kroków, które należy wykonywać jeden po drugim w dokładnie takiej kolejności. To ważne nie tylko ze względu na prawidłowość postępowania, ale też dlatego, by robić je automatycznie bez zastanawiania się „co teraz?”.
- Oceń bezpieczeństwo – najważniejsze jest własne bezpieczeństwo, następnie bezpieczeństwo poszkodowanego. Jeżeli nie jest bezpiecznie – nie podchodź do czasu usunięcia zagrożenia.
- Sprawdź, czy poszkodowany reaguje – zapytaj go, czy Cię słyszy, delikatnie potrząśnij.
- Wskaż osobę do pomocy – to dobry moment, by znaleźć kogoś do pomocy. Wyznacz konkretną osobę. W tym miejscu możesz polecić przyniesienie automatycznego defibrylatora zewnętrznego AED. Nie wiesz, co to AED? Sprawdź tutaj!
- Udrożnij drogi oddechowe osoby poszkodowanej – ułóż poszkodowanego na plecach, umieść dłoń na jego czole i delikatnie odchyl głowę do tyłu lub unieś żuchwę poszkodowanego, by w ten sposób udrożnić drogi oddechowe.
- Sprawdź oddech – po udrożnieniu dróg oddechowych nachyl głowę nad ustami poszkodowanego, spróbuj wysłuchać oddech i obserwuj czy klatka piersiowa się unosi. Poświęć na ten etap do 10 sekund.
- Wezwij Zespół Ratownictwa Medycznego. Zadzwoń pod numer 112 lub 999 albo wyznacz kogoś, kto to zrobi.
- Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową: wykonaj 30 uciśnięć i 2 oddechy. Czynności te powtarzaj aż do przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
Gdzie w tym wszystkim miejsce na defibrylację? W każdym momencie, gdy tylko defibrylator zostanie dostarczony na miejsce. Osoba wyznaczona do pomocy powinna zająć się uruchomieniem defibrylatora AED i naklejeniem elektrod. W tym czasie nie należy przerywać ucisków klatki piersiowej i oddechów ratunkowych. Szczegółowo na temat algorytmu BLS+AED pisaliśmy też tutaj.
O tym, co dalej, kiedy można przerwać te czynności, jakie są wskazania do przedłużonej resuscytacji i co zrobić, gdy poszkodowany odzyska oddech, przeczytasz w drugiej części artykułu.
Źródła:
Wytyczne resuscytacji 2015, Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych oraz automatyczna defibrylacja zewnętrzna, s. 104-126.
